Na spotkaniu zorganizowanym 20 czerwca 2010r. w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, odsłonięto kulisy tajemniczej ekspedycji opatrzonej nazwą „Wiatrem Gnane”. Wyprawa która trwała dwa tygodnie, zakończyła się spektakularnym sukcesem, a jej efekty w postaci olbrzymich XVIII-to wiecznych żeliwnych dział wyłowionych z dna Bałtyku, statek r/v IMOR, dostarczył dzisiejszego poranka na Ołowiankę.
Od rana pod budynkiem muzeum widać było wzmożony ruch. Przewijały się znane postacie ze środowiska trójmiejskich płetwonurków, przedstawiciele mediów, oraz reprezentanci instytucji bezpośrednio zaangażowanych w realizację projektu, na twarzach, których malował się uśmiech zadowolenia i satysfakcji.
O godzinie 11.30 odbyła się prezentacja znaleziska, która była oficjalnym rozpoczęciem spotkania i wprowadzeniem do konferencji prasowej. Na pokładzie r/v IMOR, można było przyjrzeć się 3 działom wydobytym z morskiego dna, a także zadać kilka pytań osobom związanym z realizacją i nadzorowaniem całości projektu.
Pół godziny później w budynku Muzeum Morskiego, rozpoczęła się konferencja prasowa. Udział w niej wzięli przedstawiciele wszystkich stron zaangażowanych w realizację projektu, którzy po kolei opowiadali o swoim zaangażowaniu i roli, jaka przypadła im w realizacji tego sensacyjnego przedsięwzięcia. Kolejno występowali ze swoją prezentacją – Andreas Blutke prezes zarządu firmy Grenepol, zajmującej się projektowaniem rozwiązań ekologicznego pozyskiwania energii i będącej jednocześnie sponsorem ekspedycji. To właśnie w trakcie badań zleconych przez Grenepol, a prowadzonych prze Instytut Morski, natrafiono na sensacyjne znalezisko, o którym natychmiast poinformowano przedstawicieli Centralnego Muzeum Morskiego, z ramienia, którego pojawili się na konferencji dyrektor Jerzy Litwin i kierownik projektu Iwona Pomian. Nie zabrakło też gości z Marynarki Wojennej RP i Morskiego Oddziału Straży Granicznej, bez których wsparcia realizacja całej misji i dalsza ochrona obiektu nie była by w ogóle możliwa. Grona dopełnił Marian Kwapiński – Wojewódzki Konserwator Zabytków. Łącznie w wykonanie zadania od początku do końca zaangażowany był zespół około 100 osób! W tym gronie znalazło się kilkunastu nurków technicznych z trójmiasta, którzy przez dwa tygodnie na zasadzie wolontariatu wspierali badaczy swoją wiedzą i doświadczeniem. Był to pierwszy raz w historii, gdzie doszło do tak olbrzymiej kooperacji, zrzeszającej tak wiele podmiotów.
Więcej zdjęć z ekspedycji znajdziecie w naszej galerii: Wiatrem Gnane
Z poszczególnych wystąpień w trakcie konferencji dowiedzieliśmy się, że na głębokości 44m w rejonie Ławicy Słupskiej, na morskim dnie spoczywało około 40 dział z XVIIIw. Po wstępnych oględzinach na jednej z armat udało się odczytać datę produkcji (1771r.) oraz znak producencki VB. 12 egzemplarzy szwedzkiego przemysłu rusznikarskiego zostało wydobytych, z czego 4 zabezpieczono do konserwacji i dalszych badań, natomiast 8 zostało przetransportowanych do podwodnego skansenu na Zatoce Gdańskiej i zatopionych w pobliżu wraku galeonu Solen, gdzie zostaną udostępnione dla nurków rekreacyjnych, najprawdopodobniej na podobnych zasadach, jak ma to miejsce w przypadku wraku HMS Coronation w Anglii. Największe z wydobytych dział ma około 4m długości i jest w fantastycznym stanie, w związku z czym zostało, jako pierwsze przetransportowane na ląd w celu przeprowadzenia prac konserwacyjnych.
Ponieważ armaty spoczywały w jednym miejscu, a w pobliżu nie odnaleziono wraku, podejrzewa się, że najprawdopodobniej stanowiły one balast, lub są zwykłym złomem, którego pozbyto się zatapiając go w morskiej toni, gdyż jednostka tak uzbrojona musiała by być olbrzymich rozmiarów i pozostawić po sobie znacznie większe ślady, niż kilka drewnianych elementów, jakie wyłowiono. Po przez sieć kontaktów w krajach nadbałtyckich pracownicy Muzeum Morskiego, będą się starali ustalić pochodzenie dział, jednocześnie będą prowadzone dalsze prace zabezpieczająco-wydobywcze.
Największą niespodzianką okazało się jednak odnalezienie w bezpośrednim sąsiedztwie innego wraku, który znajduje się w świetnej kondycji. Wydobyto z niego szereg wyrobów ceramicznych, jak ustalono po wstępnych oględzinach pochodzących ze Szkocji, których datę produkcji szacuje się na rok 1841. W niedalekiej przyszłości będą prowadzone na nowym wraku bardziej szczegółowe badania i zostanie uzupełniona dokumentacja archeologiczna.
W ramach całej akcji zebrano sporą dokumentację fotograficzną i filmową, na podstawie, której w niedalekiej przyszłości ma się ukazać film dokumentalny upamiętniający największe odkrycie w polskiej części Bałtyku ostatnich lat.
Ekipie divers24 udało się zdobyć sporo ciekawego materiału, który po przepuszczeniu przez tryby naszej machiny redakcyjnej zostanie opublikowany w najbliższym czasie.
Więcej zdjęć z ekspedycji znajdziecie w naszej galerii: Wiatrem Gnane
Źródło: własne
Foto: Tomasz Stachura, własne
