Galeon “Solen” został wybudowany w Holandii, jako okręt średniej wielkości i zakupiony przez Szwedów. Następnie trójmasztowiec został uzbrojony i przebudowany na okręt wojenny. W trakcie wojny polsko-szwedzkiej okręt pod dowództwem kapitana Alexandra Forattha brał udział w blokadzie Zatoki Gdańskiej. To właśnie wtedy jego los został przypieczętowany w trakcie słynnej bitwy pod Oliwą.
28 listopada 1627r. “Solen” został mylnie wzięty za okręt viceadmiralski, a następnie zaatakowany i wzięty abordażem przez polski galeon “Wodnik”. W trakcie walki na pokładzie zginął kapitan Fratth. Kiedy jasne stało się, że ataku nie uda się odeprzeć, szwedzki szyper wysadził “Solena” podpalając dziobową komorę prochową. W wydanej później relacji znalazło się zdanie, nawiązujące do nazwy okrętu (solen znaczy słońce) – „tego dnia słońce zaszło w południe”.
Wrak i pozostałości wysadzonego galeonu odnaleziono w 1969 r, w trakcie prac nad budową Portu Północnego w Gdańsku. Ponieważ nie od razu udało się określić na jaką jednostkę trafiono, wrak ochrzczono roboczo jako W-6. Z okrętu zachowała się część denna pozbawiona dziobu (zniszczony w trakcie wybuchu), która była przykryta dużą warstwą kamieni balastowych. Zatopionego “Solena” znaleziono na głębokości 16 metrów, 3Mm na północny-wschód od gdańskiego portu. Był to jeden z pierwszych wraków na którym ówczesne Centralne Muzeum Morskie (dziś już Narodowe Muzeum Morskie) prowadziło prace archeologiczne.
Z wraku wydobyto łącznie 20 armat i około 6000 innych przedmiotów. Wśród nich znalazły się m.in. kule armatnie, szufle prochowe, wyciory, muszkiety, forkiety, talerze cynkowe, ceramika, szwedzkie monety oraz drobne przedmioty użytkowe. Można je dziś podziwiać w budynku Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Ze względu na swoją problematyczną lokalizację, która utrudniała prowadzenie prac podwodnych, wrak “Solena” został w 1980 r. przeniesiony w miejsce, gdzie spoczywa obecnie. Wokół wraku tworzony jest skansen dla płetwonurków, a w jego bezpośredniej okolicy zatopiono część z czterdziestu dział odkrytych podczas ekspedycji “Wiatrem gnane”.
Nieznane są wymiary okrętu, wiadomo jednak, że jego wyporność wynosiła w przybliżeniu ok. 300t, natomiast uzbrojenie stanowiło 38 różnych dział.
Źródło: wikipedia.org
Foto: Tomasz Stachura
