Archeolodzy morscy z Vrak Museum poinformowali, że udało im się odnaleźć wrak okrętu Äpplet – siostrzanej jednostki słynnego żaglowca Vasa.
W poniedziałek wieczorem, 24 października, szwedzkie media obiegła sensacyjna informacja – badacze z Vrak Museum odnaleźli wrak okrętu Äpplet z 1629 roku! Żaglowiec zamówiony przez króla Gustawa II Adolfa był siostrzaną jednostką legendarnego okrętu Vasa.
Naukowcy ze sztokholmskiego muzeum Vrak wykonali szereg badań i potwierdzili, że odkryty wrak to rzeczywiście Äpplet. Archeolodzy morscy pracując na stanowisku, zebrali m.in. dane pomiarowe, szczegóły techniczne statku oraz próbki drewna. Stworzoną dokumentację zestawili również ze źródłami dostępnymi w archiwach. Dlatego, kiedy oficjalnie udostępnili informację o wraku, mieli już całkowitą pewność, że jest to siostrzany okręt Vasy.
Niezwykłe odkrycie w pobliżu Vaxholm
Historia odnalezienia wraku ma swój początek w grudniu 2021 roku. Wówczas archeolodzy morscy z Vrak Museum kilkukrotnie współpracowali ze szwedzką marynarką wojenną przy badaniu cieśniny przy Vaxholm, jednej z wysp pod Sztokholmem. To właśnie tu odkryli wrak ogromnego statku, który momentalnie rozpalił wyobraźnię. W końcu nie codziennie znajduje się olbrzymi i nieznany wcześniej wrak, który liczy sobie kilkaset lat.
Tajemniczy wrak, poza tym, że był wielkich rozmiarów, znajdował się w nie najlepszym stanie. Część nurt odpadła od całości i spoczywała nieopodal na dnie. Niemniej, jak podkreślają badacze, sam kadłub zachował się aż do dolnego pokładu działowego. Dokładniejsze oględziny stanowiska pozwoliły ustalić ważną cechę konstrukcyjną okrętu – posiadał w pokłady z działami. Była to bardzo istotna wskazówka, gdyż pierwszym okrętem, na którym zastosowano podobne rozwiązanie była Vasa. Ponieważ jej wrak został już dawno odnaleziony i wydobyty z morza, trzeba było szukać dalej, ale było to już zadanie nieco prostsze.
Byliśmy niezwykle podekscytowani, gdy zobaczyliśmy, jak bardzo wrak jest podobny do Vasy. Zarówno konstrukcja, jak i potężne wymiary wydawały się bardzo znajome. Zakiełkowała w nas nadzieja na znalezienie jednego z siostrzanych statków Vasy – powiedział Jim Hansson, archeolog morski w Vrak Museum.
Wrak okrętu Äpplet zidentyfikowany
Następnie wiosną 2022 roku archeolodzy wrócili na wrak i przeprowadzili bardziej skrupulatne badania stanowiska. Zgromadzone dane zostały dokładnie przeanalizowane i nie pozostawiły wątpliwości – udało się odnaleźć wrak okrętu Äpplet! Badacze podkreślili, że jest to niezwykle ważne odkrycie. Wrak stanowi wspaniałe źródło wiedzy na temat szkutnictwa, historii oraz szwedzkiego dziedzictwa kulturowego.
W XVII wieku Królestwo Szwecji toczyło szereg wojen z Rzeczpospolitą. Chcąc zdominować działania na Bałtyku, król Gustaw II Adolf podpisał w 1625 roku kontrakt na budowę dwóch dużych okrętów wojennych – Vasa i Äpplet. Jako pierwszy powstał i został zwodowany w marcu 1627 roku okręt Vasa. Niestety dla Szwedów niecierpliwość króla, który jak najszybciej chciał posłać jednostkę do walki, okazała się katastrofalna. Szereg błędów konstrukcyjnych zaowocował błyskawicznym zatonięciem Vasy 10 sierpnia 1628 roku, gdy tylko okręt złapał w żagle silniejszy podmuch wiatru.
Poznaj historię Äpplet podczas wykładu online
Dla osób zainteresowanych szczegółami tego odkrycia polecamy transmisję online, którą o godzinie 18.00 w środę 26 października przeprowadzą archeolodzy morscy z Vrak Museum. Podczas jej trwania opowiedzą o historii okrętu Äpplet. Więcej informacji znajdziecie na dedykowanej stronie Vrak Museum.
Fot. Jim Hansson/ VRAK / SMTM
Szwecja słynie ze swoich wspaniałych wraków, które spoczywają na dnie Morza Bałtyckiego. Jednym z nich jest wspaniały wrak okrętu wojennego Bodekull z XVII w., który odwiedziliśmy w 2021 r. Więcej przeczytacie o tym w 19 numerze kwartalnika DIVERS24! Magazyn w wersji cyfrowej dostępny jest nieodpłatnie, natomiast wersję drukowaną możesz nabyć w naszym sklepie internetowym.
