Greckie ministerstwo kultury opublikowało wyniki badań podwodnych przeprowadzonych na wraku starożytnego statku handlowego.
Greccy archeolodzy przebadali i udokumentowali wraku starożytnego statku handlowego z okresu wczesnobizantyjskiego. Jednostkę zlokalizowali w północno-wschodniej części Morza Egejskiego, niedaleko Archipelagu Furni. W wyniku przeprowadzonych wykopalisk naukowcy sporządzili szczegółową dokumentację całego stanowiska.
Wrak starożytnego statku handlowego z V-VI w. wypełniony amforami archeolodzy badali w 2021 r. Nurkowie zlokalizowali go w pobliżu przylądka Fygou, gdzie spoczywa na piaszczystym dnie na głębokości 43-48 metrów. Ponieważ stanowisko jest pełne artefaktów, które stanowią wspaniały kontekst historyczny, dlatego jest cennym źródłem informacji dla badaczy.
Wszystkie badania podwodne archeolodzy wykonali pod kierownictwem dr George’a Koutsouflakisa i Eforatu Podwodnych Starożytności. Jest to jeden z departamentów greckiego ministerstwa kultury i odpowiada za zatopione zabytki Grecji.
58 wraków odkrytych na obszarze 44 km2
W skład Archipelagu Furni wchodzi 13 małych wysp i wysepek położonych pomiędzy większymi wyspami Samos, Ikaria i Patmos. W starożytności stanowił ważne skrzyżowanie nawigacyjne łączące Morze Czarne i Egejskie z Cyprem, Lewantem i Egiptem. Okolica jest znana z bardzo silnych wiatrów, które wieją przez cały rok i powodują szczególnie niebezpieczne warunki dla żeglugi. Nie dziwi więc, że pobliskie wody pełne są wraków, z których najstarsze pochodzą z czasów starożytnych.
W ciągu minionych sześciu sezonów podwodnych badań archeologicznych odkryto tu aż 58 wraków, które zatonęły na obszarze zaledwie 44 km2. Jest to największe skupisko wraków, jakie kiedykolwiek odnaleziono w wodach Morza Śródziemnego.
Wiek wraków, które odkryli archeolodzy, jest bardzo zróżnicowany. Najstarsze odkryte jednostki pochodzą z okresu od 800-480 r. p.n.e., z kolei najmłodsze datowane są na wiek XX. Jednak zdecydowana większość wraków pochodzi z okresu klasycznego (czasy starożytnej Grecji, Rzymu i Bizancjum).
Wraki w większości są nienaruszone
Około 90% badanych wraków znaleziono z rozrzuconymi ładunkami amfor. Te duże ceramiczne naczynia były niezwykle popularnym środkiem służącym do przechowywania najróżniejszych produktów m.in. wina, oliwy, sosów rybnych i miodu.
Bez wątpienia wrak badany w sezonie 2021 wybrano z uwagi na świetnie zachowany ładunek. W jego skład wchodzi aż sześć różnych typów amfor, które pochodzą z Krymu i regionu Pontus na Morzu Czarnym. Statek przewoził również ładunek ceramiki, która pochodzi z obszaru Fokaja na zachodnim wybrzeżu Anatolii, czyli współczesnej Turcji.
25-osobowy zespół archeologów morskich oczyścił wrak z piasku i otworzył próbny wykop. Badacze wydobyli piętnaście amfor, w tym typ związany z miastem Sinope na wybrzeżu Morza Czarnego. Do analizy pozyskano również fragmenty drewna, prawdopodobnie część kadłuba statku, który przetrwał w warstwach poniżej ładunku. Niezwykle ważne okazało się pozyskanie z wraku naczyń, gdyż to dzięki nim udało się określić wiek znaleziska.
Archeolodzy będą kontynuować prace w najbliższych latach
Oprócz próbnych wykopalisk i pobrania materiału archeologicznego archeolodzy przeprowadzili również badania kilku pobliskich wraków. Łącznie, w trakcie zeszłorocznego sezonu badawczego, zespół archeologów przeprowadził łącznie 292 indywidualne nurkowania. Przełożyło się to na blisko 220 godzin prac pod wodą. Wspomniany teren 44 km2 stanowi jeden z najbogatszych tego typu obszarów badawczych znanych obecnie archeologom podwodnym. Eforat Podwodnych Starożytności planuje więcej bardziej szczegółowych badań w kolejnych latach.
Fot. Stefanos Kontos/www.singlebreathphoto.com
Wszystkim pasjonatom starożytnych wraków i odkryć z głębi mórz, polecamy artykuł Mariusza Milki opublikowany w 13 numerze naszego kwartalnika DIVERS24! Magazyn w wersji cyfrowej dostępny jest nieodpłatnie, natomiast wersję drukowaną możesz nabyć w naszym sklepie internetowym.