Grupa nurków technicznych wykonała pierwsze podwodne zdjęcia wraku fińskiego okrętu patrolowego Uisko, zatopionego w 1943 roku.
Nurkowie techniczni z Finlandii odwiedzili wrak okrętu patrolowego Uisko, który 16 września 1943 roku został zatopiony przez sowiecki bombowiec torpedowy IŁ-4. Wrak jednostki pływającej pod banderą fińskiej marynarki wojennej spoczywa na głębokości 68 metrów. Pozostałości okrętu na samym środku Zatoki Fińskiej odnaleźli 8 maja 2008 roku badacze z Estońskiego Muzeum Morskiego.
Celtic
Uisko powstał w jednej z belgijskich stoczni w 1938 r. i mierzył 40,4 metra długości oraz 7,1 metra szerokości. Pierwotnie, jeszcze jako trawler Celtic, prowadził połowy ryb na Morzu Północnym. Trwało to jednak dość krótko, zaledwie do 1939 r. Wówczas statek odkupili Finowie, którzy następnie w 1941 r. wcielili go w skład marynarki wojennej swojego kraju.
Od tej chwili jednostka znana była jako okręt patrolowy Uisko. Niedawny trawler uzbrojono w armatę 75 mm, działa przeciwlotnicze oraz bomby głębinowe. Głównym zadaniem, jakie stało przed załogą, było poszukiwanie i wykrywanie radzieckich okrętów podwodnych. Sowieci chcąc przedostać się na Morze Bałtyckie musieli pokonać najpierw Zatokę Fińską.
Ostatni dzień służby
16 września 1943 r. wspólnie z innym okrętem patrolowym – Tursas, Uisko dryfował na wyłączonych silnikach. Obie jednostki znajdowały się na samym środku Zatoki Fińskiej. Załoga prowadziła rutynowe poszukiwania wrogich okrętów podwodnych, wykorzystując hydroakustyczną aparaturę nasłuchową. Właśnie wtedy na niebie pojawił się sowiecki bombowiec torpedowy Ił-4, za którego sterami siedział Aleksander Iwanowicz Razgonin.
Podczas gdy okręty eskortowe Uisko i Tursas znajdowały się w pozycji nasłuchowej okrętu podwodnego 59°47’5 i 24°58′, samolot wroga zbliżył się do nich od strony Tallina o godzinie 15.54. Samolot leciał na małej wysokości i skręcał od strony zachodniej Tursas w kierunku Uisko. Zrzucił torpedę w odległości ok. 800-1000 metrów z wysokości mniejszej niż 50 metrów.
Torpeda trafiła w prawą burtę i okręt eksplodował o 15.55. Tursas uratował dwóch ocalałych mężczyzn (sierżanta Kjellina i marynarza Antikainena) oraz kaprala Eskelinena, który zginął w akcji. Miejsce zatonięcia statku oznaczono boją drzewcową, głębokość 75 metrów. Samolot był obserwowany i na obu jednostkach wszczęto alarm. Oba okręty płynęły, gdy torpeda została zrzucona. Zginęło 2 oficerów, 10 podoficerów i 6 marynarzy – przebieg wydarzeń spisany w dzienniku wojennym – link do oryginału
Grom z jasnego nieba
Podczas gdy załoga okrętu patrolowego Tursas zdążyła uruchomić silnik, marynarze Uisko nie mieli tyle szczęścia. Atak ze strony sowieckiego bombowca był błyskawiczny i zaskakujący, a w związku z tym zabójczo skuteczny. Z załogi fińskiego okrętu uratowali się jedynie dwaj marynarze, a Uisko po celnym trafieniu torpedą zatonął w niespełna 10 minut.
Ze względu na niewielkie zachmurzenie Aleksander Iwanowicz Razgonin szedł na niewielkiej wysokości, w wyniku czego jego atak był dla Finów zupełnie nagły. Okręt, który zatrzymał się na poszukiwania hydroakustyczne, nie zdążył się ruszyć ani otworzyć ognia przeciwlotniczego i otrzymał trafienie torpedą w środek kadłuba. Nic nie przeszkodziło pilotowi w wykonaniu dwóch kółek i obserwowaniu agonii swojej ofiary, która po 8-10 minutach całkowicie zniknęła pod wodą. Wraz ze statkiem zginęło 19 marynarzy, w tym komandor porucznik Sandholm. W kolejnych dniach miesiąca załodze Razgonina nie powiodło się, choć latała kilka razy w lotach przelotowych – zapis ze strony
Dziś wrak okrętu patrolowego Uisko spoczywa na dnie morskim na głębokości 68 metrów. Ponieważ w wyniku eksplozji jednostka doznała rozległych uszkodzeń przełamała się i znajduje się w dwóch częściach.
Więcej o poszukiwaniu wraków zaginionych okrętów podwodnych znajdziecie w 3 numerze kwartalnika DIVERS24! Magazyn w wersji cyfrowej dostępny jest nieodpłatnie, natomiast wersję drukowaną możesz nabyć w naszym sklepie internetowym.
