Podwodni archeolodzy z Grecji opublikowali wyniki eksploracji zatopionego starożytnego miasta Olounda (Olous), zlokalizowanego w wodach Morza Śródziemnego u wybrzeży Krety.
Greckie Ministerstwo Kultury i Sportu opublikowało w ostatnich dniach wyniki prac, przeprowadzonych pod wodą na północno-zachodniej Krecie. Badania terenowe były realizowane w ramach cyklicznego projektu i był to już czwarty sezon prac.
Głównym celem archeologów była eksploracja i dokumentacja ruin zatopionego miasta Olounda, stanowiącego pozostałości po kulturze minojskiej, jednej z najstarszych cywilizacji epoki brązu w regionie Morza Śródziemnego, której początki sięgają około 3000 r. p.n.e.
Trzon zespołu badającego pozostałości starożytnego miasta stanowili archeolodzy z Greek Ephorate of Underwater Antiquities. Wspierali ich geofizycy z Institute of Mediterranean Studies (FORTH) oraz grupa nurkowych wolontariuszy. Wszystkie działania realizowane są w ramach rozpoczętego w 2017 r. pięcioletniego projektu badawczego
Zatopione starożytne konstrukcje
Zespół przeprowadził dotychczas badania podwodne wzdłuż wybrzeży Zatoki Elounda i Półwyspu Spinalonga. Archeolodzy odkryli pozostałości zatopionych konstrukcji po obu stronach Przesmyku Poros, miejsca stanowiącego w starożytności centrum życia miejskiego.
Większość badanego obszaru jest łatwo dostępna z linii brzegowej, co sprawia, że w połączeniu z fantastycznymi warunkami panującymi w wodzie, miejsce to stało się niezwykle popularne wśród nurkujących i snorklujących turystów. W końcu to nie chciałby zobaczyć pod wodą pozostałości po starożytnej cywilizacji sprzed kilku tysięcy lat?
W poprzednich sezonach zespół natrafił na dowody działalności żeglugowej i morskiej z różnych okresów. Wśród nich m.in. fragmenty starożytnego molo i znajdującej się na nim platformy ładunkowej. Odkryto również materiały używane jako balast na statkach, kotwice oraz częściowe pozostałości bizantyjskich i XX-wiecznych wraków statków.
Ostatni sezon koncentrował się na płytkich wodach na północ i południe od Poros. Nurkowie usuwali piasek i roślinność, dokumentując pozostałości starożytnych budowli.
Zespół odkrył górną część dużej, podłużnej konstrukcji, którą początkowo uznano za część murów miejskich lub dalsze pozostałości starożytnego molo. Dopiero kolejne badania i kontynuowanie wykopalisk wokół konstrukcji, pozwolą określić jej dokładny kształt i być może poznać funkcję jaką pełniła.
Specjaliści z Satellite Remote Sensing & Archaeoenvironment Laboratory (GeoSat ReSeArch Lab) przeprowadzili badania geofizyczne dna morskiego za pomocą rezonansu elektrycznego i magnetycznego, zbierając dane na temat obecności starożytnych struktur zakopanych w podłożu do głębokości 1,5 metra.
Badania w okolicznych wodach
Poza Poros kontynuowano badania podwodne w zatoce Krios, na wschód od półwyspu Spinalonga. Na dnie morskim odnaleziono tam duże skupiska ceramiki. Dalsze badania prowadzone wzdłuż wybrzeża, aż do Zatoki Vathi, ujawniły więcej ceramiki i pozostałości zatopionego budynku.
Na pobliskiej plaży znaleziono źródło słodkiej wody, a także ceramikę minojską. Była ona mieszana z wieloma fioletowymi ostrygami, używanymi do wyrobu starożytnego barwnika. W pobliskim rejonie Tsifliki zlokalizowano i sfotografowano z powietrza zatopione pozostałości budynków oraz podłużną konstrukcję, nazywaną przez mieszkańców „drogą”. Konstrukcja mogła służyć jako główna arteria komunikacyjna do obecnie zatopionego kompleksu budynków.
Miasto zniknęło w wodach Morza Śródziemnego prawdopodobnie z powodu wielkiego osuwiska ziemi. Inna hipoteza mówi o potężnym trzęsieniu ziemi, które nastąpiło w roku 780.
Fot. Greckie Ministerstwo Kultury i Sportu
Jeżeli pasjonują Was podwodne odkrycia, może warto pomyśleć o zostaniu podwodnym archeologiem? Więcej o tym, jak tego dokonać, dowiecie sie w 13 numerze naszego kwartalnika DIVERS24! Magazyn w wersji cyfrowej dostępny jest nieodpłatnie, natomiast wersję drukowaną możesz nabyć w naszym sklepie internetowym.