Każdy nurek w miarę rozwoju, poszerzania swoich limitów i zdobywania kolejnych uprawnień (w tym wypadku np. kurs deep diver), spotka się w końcu z terminem narkoza azotowa.
Czym jest narkoza azotowa?
Jest to stan psychofizyczny, który ma miejsce wtedy, kiedy w organizmie zachodzą zmiany na skutek zwiększenia się stężenia azotu we krwi poprzez wzrost ciśnienia parcjalnego tego gazu. Najczęściej ma to miejsce podczas nurkowań z wykorzystaniem sprężonego powietrza na głębokości poniżej 30 m. Warto jednak zaznaczyć, że nie jest to regułą. Czasami skutki narkozy azotowej można odczuwać już na głębokości 20 m lub dopiero na głębokości 40 m.
Jakie zagrożenia niesie ze sobą narkoza azotowa i dlaczego jest niebezpieczna?
Sam stan jaki wywołuje w naszym ciele podwyższone stężenie azotu, nie zagraża bezpośrednio naszemu życiu. Niebezpieczeństwo pojawia się w chwili, gdy zaczyna mieć on wpływ na podejmowane przez nas decyzje. Mogą to być np. nadmierna pewność siebie lub błędy w obliczeniach. Aby zobrazować sytuację najłatwiej będzie określić nam, że stan, w jakim znajduje się nurek dotknięty narkozą azotową, jest bardzo podobny do tego wywołanego upojeniem alkoholowym. Zbyt duże stężenie azotu w krwiobiegu ma negatywny wpływ na koordynację i ocenę sytuacji. Z kolei w skrajnych przypadkach potrafi wywoływać zachowania nieodpowiedzialne i łamiące wszelkie zasady bezpieczeństwa pod wodą. Zdarza się również tak, że ofiara narkozy azotowej odczuwa podwyższone napięcie nerwowe i stres. W efekcie prowadzi to do paniki, czyli stanu, który pod wodą najczęściej wiąże się z podejmowaniem złych decyzji narażających bezpieczeństwo nasze i partnerów.
Objawy narkozy azotowej
W trakcie nurkowania o podwyższonym ryzyku wystąpienia narkozy azotowej, powinniśmy zwracać szczególną uwagę na pewne symptomy. Są nimi m.in. uczucie lekkości, euforii i odczuwanie błogości podobnej do tej po spożyciu alkoholu. Mogą to być także dezorientacja, zaburzenia równowagi, spowolnienie czasu reakcji, zmniejszenie zdolności manualnych oraz zaburzenia koncentracji. Natomiast jeżeli u naszego partnera zaobserwujemy objawy takie jak: spowolniony czas reakcji na sygnały, słaba koordynacja i niezdarność w poruszaniu się, głupie zachowanie i lekceważenie zasad bezpieczeństwa, atak lęku lub paniki, musimy liczyć się z tym, że są to skutki narkozy azotowej. Dlatego powinniśmy wówczas zastosować odpowiednie procedury. Stałym efektem narkozy są problemy z zapamiętywaniem tego, co wydarzyło się podczas nurkowania.
Jak uniknąć lub zminimalizować ryzyko wystąpienia narkozy azotowej?
Jedynym w 100% pewnym sposobem na uniknięcie narkozy azotowej, jest unikanie głębokich nurkowań (poniżej 30 m). Tak, jak już wspomniałem, każdego stan ten dotyka inaczej i chodzi tu zarówno o głębokość nurkowania, jak i objawy. Nie bez znaczenia pozostaje tu nasze samopoczucie w dniu nurkowania. Jeżeli decydujemy się na nurkowanie, podczas którego istnieje ryzyko pojawienia się narkozy azotowej, to wszyscy jego uczestnicy powinni być odpowiednio przygotowani. Konieczne jest zaznajomienie z objawami i procedurami postępowania w wypadku wystąpienia narkozy azotowej. Jeżeli nasz partner daje nam znać o możliwym pojawieniu się pierwszych objawów lub sami zauważymy, że nasze zachowania odbiegają od normy, zmniejszmy głębokość – efekty narkozy powinny ustąpić.
Co robić, kiedy stwierdzimy wystąpienie narkozy azotowej?
Jeżeli stwierdzimy u siebie zaburzenia i objawy sugerujące wystąpienie narkozy azotowej, jak najszybciej rozpocznijmy wynurzanie. Oczywiście zachowując zasady bezpieczeństwa i tempo 18 m/min. Nie zapomnijmy również poinformować o wszystkim naszego partnera. Wraz z wypłyceniem narkoza powinna minąć, lecz jej objawy mogą być odczuwalne jeszcze przez jakiś czas. Identycznie należy postąpić jeżeli objawy stwierdzimy u naszego partnera. W trakcie planowania nurkowania powinniśmy wziąć pod uwagę, że zimna woda i wysiłek fizyczny mogą nasilić objawy występowania narkozy azotowej.
Naukowe wyjaśnienie występowania narkozy azotowej
Pojawianie się narkozy azotowej wyjaśnia prawo Daltona.
Ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów jest równe sumie ciśnień wywieranych przez składniki mieszaniny, gdyby każdy z nich był umieszczany osobno w tych samych warunkach objętości i temperatury, jest ono zatem sumą ciśnień cząstkowych.
Zgodnie z tym prawem, wraz ze wzrostem głębokości wzrasta parcjalne ciśnienie azotu rozpuszczonego we krwi. Natomiast jego wysokie stężenie ogranicza przewodzenie impulsów nerwowych, stąd stan ten jest podobny do upojenia alkoholowego lub narkotycznego.
Foto: Thomas Brenner/flickr
Jeżeli zainteresował Was temat eksploracji zalanych kopalń w Grecji, to polecamy Waszej uwadze artykuł zespołu Addicted2H2O, który pojawił się w 17 numerze naszego kwartalnika DIVERS24! Magazyn w wersji cyfrowej dostępny jest nieodpłatnie, natomiast wersję drukowaną możesz nabyć w naszym sklepie internetowym.
