Szpulki i kołowrotki stanowią nieodłączny element nurkowego wyposażenie i powinniśmy potrafić wybrać te odpowiednie oraz umieć z nich skorzystać.
Kołowrotki i szpulki są niezbędnym wyposażeniem nurków. Mogą być używane do komunikacji z powierzchnią, do wyznaczenia drogi do znanego punktu lub do oznaczenia pozycji podczas zadań związanych z poszukiwaniem czy wydobywaniem. Częstym błędem, jest próba użycia jednego typu kołowrotka do wszystkich zastosowań nurkowych. Może to prowadzić do komplikacji i potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Nie ma sensu używać kołowrotka zawierającego sto metrów linki do wypuszczenia bojki z głębokości pięciu metrów. Podobnie, próba użycia szpulki do poręczowania trasy na wraku lub penetracji jaskini może prowadzić do niepotrzebnych komplikacji.
Jaskinie, szpulki i bojki
Prawdopodobnie najczęstszym zastosowaniem szpulki przez nurków rekreacyjnych jest strzelenie bojki. Do tego zadania rozwijanie linki musi być swobodne i stosunkowo łatwe, dodatkowo warto minimalizować prawdopodobieństwo jej zaplątania.
UWAGA: Nigdy nie przyczepiaj szpulki czy kołowrotka stałym połączeniem do siebie w czasie rozwijania linki. W razie zaczepienia lub zaplątania musi być możliwość łatwego odczepienia kołowrotka, linki i bojki.
Do tego celu najlepsza będzie mała i kompaktowa szpulka, która zmieści się w kieszeni. Wyposażona w pływającą linkę, która nie będzie się łatwo plątać, gdy ta będzie luźna.
Szpulki
Są idealne do puszczania bojek z niewielkiej głębokości lub do wykonywania tak zwanych jumpów, czyli do połączenia w systemie jaskiniowym jednej już położonej liny z drugą. Zapewniając w ten sposób, że przez cały czas nurek jest w kontakcie z liną prowadzącą z powrotem do wyjścia z jaskini. Szpulki wymagają pewnej zręczności i zachowania uwagi przy obsłudze w grubych rękawicach. Wymagają też poświęcenia czasu na praktykę i ćwiczenia, aby nabrać wprawy w ich używaniu. Kolorowa linka żółta pomarańczowa lub zielona ułatwia jej identyfikację i łatwiejsze odnalezienie. Zawsze w zestawie ze szpulką powinien znaleźć się podwójny karabińczyk.
Kołowrotki
Kołowrotki są w stanie pomieścić znaczniej więcej linki niż większość szpulek. Często użyta linka może być również grubsza. Mogą służyć do wyznaczania tras, poręczowania, puszczania bojek z większych głębokości lub do wynurzania się z wraku z możliwością zachowania ciągłego z nim połączenia. Dostępne są kołowrotki z bębnami umieszczonymi w osi pionowej i poziomej, wypróbuj różne wersje, aby sprawdzić, która odpowiada ci najbardziej. Kołowrotki często mają różnego rodzaju hamulce i blokady, które mogą spowolnić lub zatrzymać rozwijanie linki.
Warto, abyś zwrócił uwagę na sposób, w jaki kołowrotek ma być przechowywany w trakcie transportu. Należy rozważyć sposób przypinania kołowrotka do nurka. Czy kołowrotek nie będzie zahaczał lub blokował korzystania z innych elementów wyposażenia. Czy nurek jest w stanie z niego samodzielnie skorzystać, oraz „odłożyć”, gdy nie będzie już wykorzystywany, a sposób mocowania jest stabilny i nie grozi samoczynnym wypięciem na przykład w sytuacji wskakiwania do wody oraz czy miejsce jego mocowania nie spowoduje uszkodzenia kołowrotka lub innych elementów sprzętu, gdy np. będziemy chcieli usiąść na powierzchni. Sprawne operowanie kołowrotkiem, poręczowanie lub zwijanie linki, wymaga ćwiczenia i wprawy.
Kołowrotki wrakowe
Kołowrotki wrakowe zawierają zazwyczaj od 50 do 100 metrów linki. Niektórzy nurkowie wyznają zasadę minimalnej długości linki równej 2,5 krotności głębokości na jaką się nurkuje.
Kołowrotki wrakowe muszą być wytrzymałe i często wykonane są z utwardzonych tworzyw lub metalu. To, czy linka ma być pływającą czy tonącą jest kwestią dyskusyjną, ale najważniejsze jest to, żeby się nie plątała. Kolorowe linki, mogą pomóc w rozróżnieniu tras, jeżeli na wraku nurkuje więcej zespołów. Punkty asekuracyjne, wiązane wokół elementów na wraku, są konieczne do zachowania napięcia linki i w przypadku zmiany kierunku, ale nie należy wiązać węzłów i warto unikać ostrych krawędzi, które mogą przeciąć linkę.
W sytuacji rozkładania liny poręczowej, przy każdej penetracji ważne jest, abyś cały czas pozostawać w kontakcie z kołowrotkiem lub linką.
Kołowrotki jaskiniowe
Kołowrotki o największej pojemności to te używane do nurkowań jaskiniowych, mogą pomieścić nawet 1000 metrów linki, choć 100 do 200 metrów to bardziej przystępna długość. Idealna linka powinna być jasnego koloru – najczęściej biała – i wykonana z 24 lub 36-gramowej plecionki o niskiej wyporności.
Podobnie jak w przypadku nurkowania na wrakach, najważniejsze jest, abyś początek linki bezpiecznie przymocował do punktu wejścia/wyjścia. Dobrą praktyką jest zapętlenie liny w dogodnych odstępach wokół widocznych elementów, aby utrzymać ją napiętą, a także oznaczyć kierunek wyjścia za pomocą markerów.
Szpulki i kołowrotki – najważniejsze wskazówki dotyczące używania pod wodą
- Utrzymuj linkę napiętą, aby zapobiec ewentualnemu zaplątaniu.
- Podczas używania szpulek i kołowrotków i wszelkich linek należy mieć przy sobie ostry nóż lub przecinak do linek.
- Wybierz odpowiedni rozmiar kołowrotka z odpowiednią długością linki do danego zadania.
- Nie nawijaj na kołowrotek więcej linki niż przeznaczono, gdyż będzie się zacinał.
- Jeżeli linka na szpulce jest luźna, to przed ponownym użyciem nawiń ją ponownie tak, aby była naprężona. Źle nawinięte szpulki mogą się plątać, a linka może się blokować w luźnych zwojach lub spadać ze szpulki i rozwijać się.
- Podczas puszczania bojki nigdy nie przyczepiaj bojki do siebie. Natomiast w razie zaplątania lub zacięcia się linki wypuść bojkę i szpulkę z rąk i nie pozwól, aby pociągnęła cię ku górze.
- Przećwicz używanie kołowrotka z zawiązanymi oczami na lądzie – mechanizm uwalniania i blokowania należy obsługiwać intuicyjnie i w zerowej widoczności.
- Używaj karabińczyków tłokowych, aby zapobiec przypadkowemu wypięciu się linki.
- Małe kołowrotki mogą ładnie wyglądać w sklepie nurkowym, ale upewnij się, że jesteś w stanie z nich korzystać w rękawicach.
- Czasami użycie dwóch kołowrotków (rozwinięcie jednego do końca, a następnie połączenie go z drugim i kontynuowanie poręczowania) może być lepsze niż jeden duży i trudny do opanowania kołowrotek.
- Zawsze kontroluj parametry nurkowania w czasie operowania szpulkami czy kołowrotkiem. Warto zwrócić uwagę, czy w trakcie wykonywanych operacji nie zmieniamy głębokości, nie mącimy wody i czy jesteśmy świadomi otoczenia, partnera i czasu.
Wspaniała i emocjonująca wyprawa w poszukiwaniu nieznanych jaskiń na Sulawesi, to temat, który przybliżyliśmy w 19 numerze naszego kwartalnika DIVERS24! Magazyn w wersji cyfrowej dostępny jest nieodpłatnie, natomiast wersję drukowaną możesz nabyć w naszym sklepie internetowym.
