Ekipa SubZone przeprowadziła pierwszą szczegółową dokumentację wraku okrętu wojennego marynarki litewskiej „Prezidentas Smetona”. Mierzący niemal 60 metrów stawiacz min, był flagową jednostką litewskiej floty z czasów pierwszej Republiki Litewskiej (1918-1940), a nazwany został na cześć pierwszego prezydenta Litwy – Antanasa Smetony.
Okręt został zbudowany jako stawiacz min typu Minensuchenboot 1916 w 1917 r. w stoczni Schichau Seebeckwerft w Bremerhaven, a jego odbiorcą była Kaiserlische Marine (marynarka wojenna Cesarstwa Niemieckiego). Wodowanie jednostki nastąpiło 31 października 1917 r. i przez kolejnych 10 lat okręt M 59 pływał pod niemiecką banderą.
W sierpniu 1927 r. został odsprzedany Litwie i przemianowany na „Prezidentas Smetona”, stając się jednocześnie flagowym okrętem Litewskiej Marynarki Wojennej. Sytuacja ta utrzymywała się do momentu zajęcia Litwy przez ZSRR. Po przejęciu okrętu, Sowieci wcielili go w skład Floty Bałtyckiej pod nazwą „Pirmūnas”, a następnie przemianowali na „Koral”.
Okręt został zatopiony w wodach Zatoki Fińskiej 11 stycznia 1945 r., ale przyczyny pozostają nieznane. Do dziś nie udało się ustalić z całą pewnością, czy jednostka wpłynęła na minę, czy została zatopiona przez niemiecki okręt podwodny U-745.
Wrak został odnaleziony w 2008 r. przez pracowników Estońskiego Muzeum Morskiego i zalega na głębokości 80 metrów, w odległości 19 Mm od Tallina. Zarówno miejsce zlokalizowania wraku, jak i obraz uzyskany przy pomocy sonaru bocznego pozwalały przypuszczać, że jest to stawiacz min T-33 „Koral”.
Minionego lata wykonana została po raz pierwszy dokumentacja wraku, którą przeprowadziła ekipa SubZone, pod kierownictwem doskonale znanej w Polsce Immi Wallin. Cały projekt był realizowany przy wsparciu estońskiej Krajowej Rady Dziedzictwa oraz estońskiej Administracji Morskiej, która pomogła zabezpieczyć nurkowanie (wrak zalega w miejscu, w którym przebiegają dwa szlaki morskie).
Dane z dokumentacji oraz szczegóły dotyczące obserwacji stanu zachowania wraku, zostały przekazane dla Krajowej Rady Dziedzictwa. Dokumentacja sporządzona na tym nienaruszonym wraku jest niezwykle ważna, w kontekście przyszłego monitorowania go. T-33 „Koral” znajduje się pod ochroną i posiada status pomnika dziedzictwa kulturowego. Wrak jest również mogiłą wojenną i miejscem ostatniego spoczynku 28 marynarzy.
Skład zespołu dokumentującego wrak: Rolandas Schoen, Linas Duoblys, Sabine Kerkau, Stefan Pape, Tom Baier i Immi Wallin.
Źródło: SubZone,
Foto: Stefan Pape i Sabine Kerkau
[pro_ad_display_adzone id=”25708″]
