Grupa archeologów podwodnych pracujących pod kierunkiem dr hab. Andrzeja Pydyna z Zakładu Archeologii Podwodnej, Instytutu Archeologii, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dokonał sensacyjnego odkrycia reliktów średniowiecznego mostu prowadzącego z wyspy Wielka Żuława na jeziorze Jeziorak koło Iławy na ląd stały.
Badania te prowadzono w ramach interdyscyplinarnego projektu skupiającego wielu naukowców, a kierowanego przez prof. dr hab. Zbigniewa Kobylińskiego z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Program ten, pod nazwą „Katalog grodzisk Warmii i Mazur” finansowany jest z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.
Pozostałości przeprawy mostowej zostały zlokalizowane przez archeologów podwodnych dokonujących prospekcji w jeziorach powiatu iławskiego, ze szczególnym uwzględnieniem jeziora Jeziorak. W rejonie wyspy Wielka Żuława zespół penetrował dno jeziora w pobliżu badanego wykopaliskowo przez zespół pod kierunkiem dr Jacka Wysockiego z UKSW krzyżackiego gródka stożkowatego położonego na wyspie.
Archeolodzy podwodni natknęli się na rzędy pali dębowych prowadzące z wyspy w kierunku północnym. Pobrane do analizy dendrochronologicznej próbki drewna dębowego wydatowane zostały przez prof. dr hab. Tomasza Ważnego z UMK na drugą połowę XIII w. Dwa z zachowanych palii pozwoliły na ustalenie daty ścięcia drzew wykorzystanych do ich konstrukcji. Wydaje się wysoce prawdopodobne, że most powstał zimą 1268/1269 roku, w czasie drugiego powstania Prusów przeciw Zakonowi (1260-1274).
Do konstrukcji mostu wykorzystano głównie pale dębowe, ale przeprawę wzmacniano również palami wykonanymi z innych gatunków drewna, np. olchy i brzozy. Maksymalny rozstaw pali wynosi 3,5 m, wydaje się jednak bardziej prawdopodobne, że szerokość mostu wynosiła tylko ok. 2,5 m, a skrajne pale stanowiły przypory skośne.
Na terenie pochodzącego z tego samego okresu gródka stożkowatego znajdowały się budynki drewniane z kamiennymi posadzkami, pełniące zapewne rolę strażnicy. Źródła kartograficzne odnalezione przez historyka Seweryna Szczepańskiego z Iławy wskazują, że most lub pamięć o nim funkcjonowała jeszcze na początku XVII w.
Dokonane w roku 2012 odkrycia archeologiczne świadczą o tym, że wyspa Wielka Żuława pełniła istotną rolę w systemie militarnym państwa zakonnego, a znajdująca się na niej strażnica rycerska kontrolowała prowadzący z południa na północ szlak komunikacyjny wzdłuż jeziora Jeziorak w kierunku Elbląga.
Informacje podchodzą od kierownika ZAP Andrzeja Pydyna
Źródło: podwodna.net
